سند الگوی کشت محصولات کشاورزی

1402/3/21 0:0
☸️ سند الگوی کشت محصولات کشاورزی برای سال زراعی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ پس از ۵۰ سال توسط دولت سیزدهم ابلاغ شد. ✡️ طبق برآوردهای رسمی، اجرای الگوی کشت در کشور، کاهش ۶ درصدی مصرف آب معادل (۳ میلیارد مترمکعب)، افزایش ۱۸ درصدی بهره‌وری آب، افزایش ۱۱ درصدی تولید، صرفه‌جویی ۲.۲ میلیارد دلاری ارزی، افزایش ۴.۵ میلیون تنی تولیدات دیمزارها و افزایش ۱۵۸ درصدی تولید دانه‌های روغنی را موجب خواهد شد. بر اساس این قانون، قرار است وزارت جهاد کشاورزی بر اساس آمایش سرزمین و ظرفیت هر استان در تولید، صنایع تبدیلی و آب و هوایی، نسخه کشتی را برای هر منطقه ارائه کند، ☸️ در این نسخه، نخست باید تمرکز بر محصولات استراتژیک، کم آب‌‌بر و مزیت‌دار استانی باشد؛ دوم‌ باید تولید متوازن باشد یعنی نه به آن اندازه بیشتر تولید شود که مجبور شویم بیرون بریزیم که تجربه آن در سیب زمینی و پیاز و گوجه فرنگی فراوان بوده است و یا آن‌قدر کم تولید شود که قیمت بازار سرسام آور بالا رود و مجبور به واردات شویم. ☸️ تضمین امنیت غذایی و پایداری تولید، حفاظت از منابع پایه و افزایش بهره‌وری عوامل تولید، استفاده‌ اصولی از منابع آب و خاک و حفظ آن برای آیندگان، کاهش اثرات سوء خشکسالی، افزایش درآمد پایدار کشاورزان، مدیریت بازار محصولات کشاورزی و جلوگیری از تلاطم قیمتی در این حوزه، هدفگذاری تولید به سمت صادرات و نهایتا حل مجموعه‌ای از چالش‌های قدیمی در حوزه کشاورزی کشور را از جمله مزایای اجرای الگوی کشت برشمرده‌اند. ☸️ مالزی که سی‌وپنجمین کشور از نظر سطح زیرکشت است، توانسته با برنامه‌ریزی صحیح در کشاورزی و سرمایه‌گذاری رتبه 17 در صادرات را دارا باشد، درحالی‌‏که پتانسیل‌های کشاورزی ایران با توجه به وسعت و موقعیت مکانی و همچنین داشتن محصولات تقریبا انحصاری نظیر زعفران و پسته بسیار بالاتر از مالزی است. مورد جالب‌ توجه بعدی، کشور هلند است. ☸️ این کشور که حدود 40 بار کوچک‌تر از ایران و معادل وسعت دو استان شمالی کشورمان گیلان و مازندران است، با گسترش صنعت کشاورزی خود، سالانه بیش از 90 میلیارد یورو صادرات محصولات کشاورزی داشته که رقمی بسیار بیشتر از صادرات نفتی ایران و بعضی کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس است. ☸️ هلند رتبه صدوهجدهمین را در رتبه‌بندی سطح زیر کشت داراست ولی دومین صادرکننده محصولات کشاورزی است. ☸️ مطابق آمارهای اعلامی مرکز آمار ایران و بر اساس بررسی و مقایسه داده‏های زراعت، باغداری و دامداری سنتی در سال‌های اخیر به تفکیک شاخص قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده، بیشترین مقدار تفاوت و افزایش قیمت محصولات کشاورزی بین قیمت مزرعه تا قیمت مصرف‌کننده در محصولاتی نظیر خربزه و لیموترش با 274 و 234 درصد بوده است. ☸️ پس از این دو محصول سایر تولیدات نظیر بادام درختی، هویج فرنگی و مغز‌گردو رشد بیش از 200 درصد را در تابستان 1400 میان قیمت تولیدکننده و قیمتی که به‏دست مصرف‏کننده می‏رسد را تجربه کرده‌اند. ☸️ از طرفی در بررسی سایر محصولاتی که افزایش قیمت بالای 100‌درصد داشته‌اند گوجه‌فرنگی 147، بادمجان 146، سیب‌درختی 143، هندوانه 142، هلو 121 و پیاز 115 درصد به‌ترتیب با بیشترین رشد قیمت بین زمین کشاورزی و قیمت خرید مصرف‌کننده نهایی روبه‌رو بوده‌اند. ☸️ این یعنی آنکه دلال محصولات کشاورزی، چندین برابر شخص کشاورز به سوددهی می‌رسد. چالش‌های حوزه اقتصاد کشاورزی اما منحصر در بازار داخل نیست، بلکه محروم شدن از بازار عظیم صادرات این محصولات در سطح دنیا نیز از دیگر پیامدهای منفی وضعیتی است که سال‌ها با آن رو‌به‌رو بوده‌ایم. ☸️ ایران امروز ‌شانزدهمین کشور از نظر سطح زیرکشت در دنیا است، اما متاسفانه جزو20 کشور صادرکننده محصولات کشاورزی نیست.